Vi phạm Quyền Tác giả là vấn nạn toàn cầu, đặc biệt nghiêm trọng trong môi trường số, nơi việc sao chép diễn ra chỉ bằng một cú nhấp chuột. Đối với mọi người sáng tạo, việc hiểu rõ vi phạm quyền tác giả là gìmức xử phạt là bước đầu tiên để bảo vệ tài sản trí tuệ của mình.

Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn đầy đủ về các hành vi vi phạm phổ biến, thực trạng tại Việt Nam và quan trọng nhất là các biện pháp pháp lý và công nghệ (với giải pháp Certiva) để xử lý hành vi xâm phạm.

Vi phạm quyền tác giả là gì?

Vi phạm Quyền Tác giả là hành vi cố ý hoặc vô ý xâm phạm một trong các quyền Nhân thân hoặc Quyền Tài sản của tác giả, chủ sở hữu Quyền Tác giả được pháp luật bảo hộ.

Hành vi vi phạm xảy ra khi một bên sử dụng tác phẩm (sao chép, công bố, phân phối, làm tác phẩm phái sinh) mà chưa được phép của tác giả hoặc chủ sở hữu Quyền Tác giả, trừ các trường hợp sử dụng hợp lý theo quy định của pháp luật.

Các hành vi vi phạm quyền tác giả phổ biến

Các hành vi vi phạm quyền tác giả có thể xâm phạm đến Quyền Nhân thân hoặc Quyền Tài sản. Dưới đây là những hành vi phổ biến nhất:

Xâm phạm Quyền Nhân thân (Liên quan đến danh dự, tên tuổi):

  • Mạo danh tác giả: Tự nhận mình là tác giả của tác phẩm do người khác sáng tạo.
  • Chiếm đoạt quyền tác giả: Đứng tên, công bố tác phẩm của người khác mà không có sự cho phép.
  • Xuyên tạc tác phẩm: Tự ý sửa chữa, cắt xén, xuyên tạc tác phẩm gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.

Xâm phạm Quyền Tài sản (Liên quan đến khai thác kinh tế):

  • Sao chép trái phép: Tự ý sao chép, làm bản sao tác phẩm (in ấn, thu âm, số hóa) để phân phối mà không có hợp đồng/cho phép.
  • Phân phối/Công bố trái phép: Bán, phát hành, truyền đạt tác phẩm đến công chúng mà không được sự đồng ý của chủ sở hữu.
  • Làm tác phẩm phái sinh trái phép: Chuyển thể, chuyển đổi hình thức tác phẩm (ví dụ: chuyển tiểu thuyết thành kịch bản phim) mà chưa được sự đồng ý.
Các hành vi xâm phạm quyền tác giả và mức xử phạt hiện nay
Các hành vi xâm phạm quyền tác giả và mức xử phạt hiện nay

Thực trạng vi phạm quyền tác giả ở Việt Nam

Thực trạng vi phạm Quyền Tác giả tại Việt Nam diễn ra phức tạp, chủ yếu tập trung trên không gian mạng:

  • Vi phạm tràn lan trên không gian số: Sao chép nội dung văn bản, video, âm nhạc, phần mềm không có bản quyền.
  • Khó khăn trong truy vết: Việc xác định danh tính và địa chỉ của người vi phạm gặp nhiều trở ngại, khiến việc xử lý mất nhiều thời gian và chi phí.
  • Thiếu ý thức pháp luật: Nhiều cá nhân/doanh nghiệp chưa nhận thức đầy đủ về tính nghiêm trọng và hậu quả pháp lý của hành vi xâm phạm.

Xử lý hành vi vi phạm quyền tác giả

Pháp luật Việt Nam quy định 04 hình thức xử lý chính đối với hành vi vi phạm Quyền Tác giả, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng:

Hình thức Xử lý

Mô tả và Mức độ nghiêm trọng

Mức xử phạt (Áp dụng theo Nghị định, Bộ luật Hình sự)

1. Biện pháp Dân sự

Áp dụng khi có tranh chấp dân sự, yêu cầu bồi thường thiệt hại thực tế.

Bồi thường thiệt hại (bao gồm tổn thất vật chất và tinh thần); buộc chấm dứt hành vi vi phạm.

2. Biện pháp Hành chính

Áp dụng cho các hành vi vi phạm không quá nghiêm trọng.

Phạt tiền (có thể lên đến 250.000.000 VNĐ đối với tổ chức); tịch thu tang vật vi phạm, buộc tiêu hủy, buộc xin lỗi, cải chính công khai.

3. Biện pháp Hình sự

Áp dụng cho các hành vi vi phạm có quy mô lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng.

Phạt tiền (đến 1.000.000.000 VNĐ) hoặc phạt tù (đến 03 năm).

4. Biện pháp Ngăn chặn

Áp dụng tại Cửa khẩu (Hải quan), Thị trường (Quản lý thị trường) để ngăn chặn hàng hóa vi phạm.

Tạm giữ, đình chỉ, thu giữ tang vật vi phạm.

Certiva – Công cụ Phòng ngừa và Hỗ trợ Xử lý Xâm phạm

Certiva đóng vai trò kép: Phòng ngừa bằng công nghệ và Hỗ trợ xử lý bằng pháp lý:

  • Phòng ngừa Bằng Chứng Sơ cấp: Chứng thực tức thời trên Blockchain và Dấu thời gian Viettel-CA tạo ra bằng chứng không thể chối cãi về thời điểm tồn tại của tác phẩm, khiến việc làm giả thời gian trở nên bất khả thi.
  • Hỗ trợ Gỡ bỏ Nhanh chóng: Certiva cung cấp dịch vụ hỗ trợ gỡ vi phạm bản quyền (DMCA, MXH). Khi có tranh chấp, Bộ Đôi Chứng Nhận Điện Tử của Certiva là tài liệu pháp lý vững chắc nhất để đính kèm yêu cầu gỡ bỏ, rút ngắn thời gian xử lý của các nền tảng.
  • Tư vấn Pháp lý: Kết nối với chuyên gia pháp lý để tư vấn và tiến hành các thủ tục xử phạt hành chính hoặc dân sự.

 

Vi phạm Quyền Tác giả là rủi ro hiện hữu. Để tự bảo vệ mình, mọi người sáng tạo cần hiểu rõ luật pháp và trang bị công cụ phòng ngừa hiện đại. Hãy để Certiva là giải pháp công nghệ tiên phong, giúp bạn bảo vệ tác phẩm ngay từ giây phút đầu tiên, sẵn sàng đối phó với mọi hành vi xâm phạm.