Quyền Tác Giả và Quyền Sở Hữu Trí Tuệ là thuật ngữ bao quát, chỉ quyền hợp pháp của các cá nhân hoặc tổ chức đối với tài sản vô hình do trí óc con người tạo ra. Trong đó, Quyền Tác giả là một bộ phận cốt lõi. Việc hiểu rõ mối quan hệ và phạm vi của hai khái niệm này là bước đi đầu tiên để nhà sáng tạo bảo vệ thành quả của mình.

Bài viết này sẽ phân tích chi tiết Quyền Tác Giả và Quyền Sở Hữu Trí Tuệ theo Luật pháp Việt Nam, đồng thời giới thiệu giải pháp công nghệ Certiva – công cụ tiên phong bảo vệ quyền tác giả trong kỷ nguyên số.

Quyền Sở hữu Trí tuệ (SHTT) là gì?

Quyền Sở hữu Trí tuệ (Intellectual Property Rights – IPRs) là một lĩnh vực pháp luật rộng lớn, bảo hộ quyền lợi của các chủ thể đối với thành quả của hoạt động trí tuệ trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, văn học và nghệ thuật.

Quyền SHTT bao gồm ba nhóm quyền chính:

  1. Quyền Tác giả (Copyright): Bảo hộ tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học.
  2. Quyền Liên quan (Neighboring Rights): Bảo hộ quyền lợi của người biểu diễn, nhà sản xuất bản ghi âm, tổ chức phát sóng.
  3. Quyền Sở hữu Công nghiệp (Industrial Property Rights): Bảo hộ sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, tên thương mại.

Quyền Tác giả là gì? Phạm vi và Thời điểm Phát sinh

Quyền Tác giả là một bộ phận của Quyền SHTT, dành riêng để bảo hộ hình thức thể hiện (Expression) của tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học.

  • Thời điểm Phát sinh: Quyền Tác giả phát sinh tự động kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định. Nếu tác phẩm được công bố trên nền tảng nào cũng trở thành bằng chứng chứng minh quyền tác giả.
  • Phạm vi Bảo hộ: Bảo hộ các loại hình tác phẩm như âm nhạc, văn học, điện ảnh, nhiếp ảnh, chương trình máy tính (phần mềm), v.v.

So sánh quyền tác giả và quyền sở hữu trí tuệ

Tiêu chí

Quyền Tác giả (Tác quyền)

Quyền Sở hữu Trí tuệ (SHTT)

Bản chất

Phạm vi Hẹp (Lĩnh vực con): Là một nhóm quyền cụ thể, bảo vệ sự sáng tạo văn hóa, nghệ thuật, khoa học.

Phạm vi Rộng (Lĩnh vực pháp luật): Là thuật ngữ bao quát, chỉ toàn bộ quyền sở hữu đối với thành quả trí tuệ.

Đối tượng Bảo hộ

Tác phẩm: Hình thức thể hiện của ý tưởng. Ví dụ: Bài hát, tiểu thuyết, phần mềm, bức ảnh, bản vẽ kiến trúc.

Toàn bộ Thành quả Trí tuệ: Bao gồm: Tác phẩm, Sáng chế, Nhãn hiệu, Kiểu dáng công nghiệp, Chỉ dẫn địa lý, v.v.

Cơ chế Phát sinh

Phát sinh Tự động ngay khi tác phẩm được sáng tạo dưới hình thức vật chất. Không bắt buộc đăng ký.

Tùy thuộc đối tượng: Tự động (Quyền Tác giả); Phải đăng ký tại cơ quan nhà nước để được cấp văn bằng bảo hộ (Sáng chế, Nhãn hiệu, Kiểu dáng công nghiệp).

Mục đích Bảo hộ

Bảo vệ giá trị tinh thần (Nhân thân) và giá trị kinh tế (Tài sản) của tác giả/chủ sở hữu tác phẩm.

Bảo vệ lợi thế cạnh tranh và độc quyền khai thác thương mại, công nghệ trên thị trường.

Cơ quan Quản lý

Cục Bản quyền tác giả (Bộ VHTTDL).

Cục Sở hữu Trí tuệ (Bộ KH&CN) quản lý Sở hữu Công nghiệp; Cục Bản quyền Tác giả quản lý Tác quyền.

Mối quan hệ

Là một phần của Quyền Sở hữu Trí tuệ.

Là tổng thể của nhiều nhóm quyền (bao gồm Quyền Tác giả).

 

So sánh quyền sở hữu trí tuệ và Quyền tác giả
Caption

Quyền Sở hữu Trí tuệ là tấm lá chắn toàn diện bảo vệ mọi thành quả trí tuệ. Quyền Tác giả là bộ phận quan trọng nhất đối với người làm nội dung, nghệ sĩ và các ngành công nghiệp văn hóa.

Hãy để Certiva là đối tác công nghệ pháp lý, giúp bạn tận dụng tối đa nguyên tắc phát sinh tự động của Quyền Tác giả, chuyển đổi sáng tạo thành tài sản được bảo vệ tuyệt đối trên môi trường số.