Đối với một nghệ sĩ, việc sáng tác chỉ là bước khởi đầu. Hành trình đưa đứa con tinh thần đến tai công chúng – Phát hành Nhạc – mới là cánh cửa quyết định sự thành công. Trong kỷ nguyên số, phát hành nhạc đã thay đổi hoàn toàn, đòi hỏi nghệ sĩ không chỉ tài năng mà còn phải am hiểu về nền tảng phân phối, bản quyền và chiến lược tiếp thị.

Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về phát hành nhạc, quy trình chuẩn tại Việt Nam và những yếu tố quan trọng nhất mà mọi nghệ sĩ cần nắm vững.

Phát hành nhạc là gì?

Phát hành nhạc (Music Distribution) là toàn bộ quá trình đưa một tác phẩm âm nhạc (bài hát, album, EP) từ phòng thu của nghệ sĩ đến với người nghe thông qua các nền tảng phân phối, bao gồm cả nền tảng kỹ thuật số (Spotify, Apple Music, Zing MP3, YouTube Music...) và các kênh truyền thống (CD, radio).

Mục tiêu của phát hành nhạc là đảm bảo tác phẩm có mặt ở khắp mọi nơi người nghe tìm kiếm, từ đó mang lại doanh thu bản quyền và xây dựng thương hiệu cho nghệ sĩ.

Các bước để phát hành nhạc chuẩn nhất
Các bước để phát hành nhạc chuẩn nhất

Quy trình phát hành nhạc

Quy trình phát hành một bài hát tại Việt Nam, đặc biệt trên các nền tảng số, thường bao gồm các bước chính sau:

  1. Hoàn thiện Tác phẩm: Thu âm, mixing, mastering để đảm bảo chất lượng kỹ thuật cao nhất.
  2. Đăng ký Bản quyền & Quyền liên quan: Đây là bước cực kỳ quan trọng, nghệ sĩ cần đăng ký bảo hộ tại các cơ quan hoặc nền tảng chứng thực bản quyền như Certiva để xác lập quyền sở hữu và thời điểm tồn tại.
  3. Xin Giấy phép (nếu cần): Tùy thuộc vào nội dung và hình thức, tác phẩm có thể cần xin giấy phép phổ biến từ Cục Nghệ thuật Biểu diễn hoặc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
  4. Lựa chọn Đơn vị Phân phối: Hợp tác với các công ty phân phối (Digital Aggregator) để đưa nhạc lên các nền tảng streaming quốc tế và trong nước.
  5. Thiết lập Ngày phát hành (Release Date): Lên kế hoạch ngày ra mắt chính thức, thường phải trước ngày gửi nhạc lên nền tảng khoảng 2-4 tuần.
  6. Chiến lược Tiếp thị (Promotion): Xây dựng kế hoạch quảng bá trên mạng xã hội, báo chí, radio và các chiến dịch kỹ thuật số.

Những điều quan trọng cần biết trước khi phát hành nhạc

Trước khi phát hành, nghệ sĩ cần phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng để tránh rủi ro pháp lý và tối đa hóa lợi nhuận:

Những điều quan trọng cần biết trước khi phát hành nhạc
Những điều quan trọng cần biết trước khi phát hành nhạc
  1. Kiểm tra Bản quyền (Clearance): Đảm bảo bạn sở hữu 100% bản quyền và quyền liên quan (Master Recording Rights) của tất cả các yếu tố trong bài hát, bao gồm cả beat, lyrics và sample.
  2. Đặt Tên và Artwork (Hình ảnh bìa): Tên bài hát và nghệ sĩ phải thống nhất, hình ảnh bìa phải đạt chuẩn kích thước và không vi phạm bản quyền hay quy định của nền tảng.
  3. Xác định Đối tượng và Thể loại: Biết rõ người nghe là ai để chọn nền tảng phân phối và chiến lược marketing phù hợp.
  4. Mã ISRC và Mã UPC: Đây là các mã định danh quốc tế bắt buộc để theo dõi và thu tiền bản quyền. Đơn vị phân phối thường sẽ cung cấp các mã này.
  5. Chiến lược Phát hành (Pre-Save/Pre-Add): Sử dụng các tính năng đặt trước trên nền tảng để tạo hiệu ứng và thu thập dữ liệu người nghe trước ngày ra mắt.

Dịch vụ phân phối âm nhạc

Vai trò của dịch vụ phân phối âm nhạc

Dịch vụ phân phối âm nhạc đóng vai trò là "cầu nối" đưa tác phẩm âm nhạc của bạn từ máy tính cá nhân lên kệ hàng của các nền tảng số toàn cầu.

  • Tiếp cận toàn cầu: Giúp nghệ sĩ độc lập có mặt trên hàng trăm cửa hàng nhạc số mà không cần ký hợp đồng với một hãng đĩa lớn.
  • Thu tiền bản quyền: Thu thập và chuyển tiền bản quyền từ các nền tảng streaming (Spotify, Apple Music) và cửa hàng tải xuống (iTunes, Amazon) về cho nghệ sĩ.
  • Cung cấp mã định danh: Cấp mã ISRC và UPC để theo dõi doanh thu và quyền sở hữu.
  • Báo cáo chi tiết: Cung cấp báo cáo minh bạch về số lượt stream, doanh thu và địa điểm người nghe.

Dịch vụ phân phối âm nhạc có tốn kém không?

Chi phí phân phối âm nhạc rất đa dạng và thường có hai mô hình chính:

  1. Mô hình Phí hàng năm/Phí cố định: Nghệ sĩ trả một khoản phí cố định hàng năm cho mỗi bài hát hoặc album. Đổi lại, nghệ sĩ giữ lại 100% doanh thu bản quyền.
  2. Mô hình Chia sẻ Doanh thu (Royalty Split): Nghệ sĩ không trả phí ban đầu, nhưng đơn vị phân phối sẽ cắt một phần trăm nhất định (thường từ 10% đến 30%) trên tổng doanh thu bản quyền

BHMEDIA - công ty dịch vụ âm nhạc uy tín

Phát hành nhạc chỉ thực sự an toàn và hiệu quả khi bản quyền được bảo vệ. Đây chính là lúc Certiva – Nền tảng Công bố Sáng tạo và Bảo vệ Bản quyền số hàng đầu Việt Nam (do BH Media và VCCA hợp tác phát triển)  trở thành đối tác không thể thiếu của mọi nghệ sĩ.

Certiva giúp nghệ sĩ giải quyết triệt để rủi ro pháp lý, ngay cả khi tác phẩm đã được phân phối:

  • Xác lập Quyền Sở hữu Tuyệt đối: Sử dụng Bộ Đôi Chứng Nhận Điện Tử (Certiva & Viettel-CA) và công nghệ Blockchain để tạo ra bằng chứng không thể chối cãi về thời điểm tồn tại của bản nhạc, có giá trị pháp lý cao.
  • An toàn khi Giao dịch: Nếu bạn muốn cấp phép hoặc bán tác phẩm, Nền tảng Giao dịch Trực tiếp của Certiva giúp bạn thực hiện mua bán bản quyền một cách an toàn, minh bạch, có hồ sơ pháp lý rõ ràng.
  • Tự tin Pháp lý: Với sự hỗ trợ của VCCA, Certiva cung cấp cơ sở vững chắc để nghệ sĩ tự tin giải quyết tranh chấp bản quyền mọi lúc, mọi nơi.

Câu hỏi liên quan đến phát hành nhạc

Nghệ sĩ độc lập có nên tự phát hành nhạc không? Hoàn toàn có thể. Nhờ các công ty phân phối kỹ thuật số, nghệ sĩ có toàn quyền kiểm soát sản phẩm và thương hiệu của mình.

Có cần đăng ký bản quyền trước khi phát hành không? Cực kỳ cần thiết. Việc đăng ký, chứng thực thời điểm sáng tạo (qua Certiva) trước khi công bố sẽ bảo vệ bạn khỏi tranh chấp về sau.

  • Bản quyền ghi âm : Bảo vệ bản ghi âm bài hát. 
  • Bản quyền sáng tác : Bảo vệ giai điệu, lời bài hát.

Cả hai loại bản quyền có thể tách bạch nhau giúp nghệ sĩ bảo vệ quyền lợi và nhận tiền bản quyền khi nhạc được sử dụng hoặc phát hành. 

Những lợi ích của việc sử dụng nhà phân phối nhạc là gì? Đưa nhạc lên nhiều nền tảng một cách tự động, nhận thanh toán từ nhiều nguồn, quản lý bản quyền và dễ dàng theo dõi doanh thu từ các dịch vụ phát trực tuyến.

Việc nắm vững Quy trình Phát hành Nhạc và vai trò của các dịch vụ phân phối sẽ giúp bạn đưa tác phẩm vươn ra toàn cầu. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là phải bảo đảm tính pháp lý cho đứa con tinh thần của mình.

Đừng để rủi ro bản quyền làm suy giảm doanh thu và công sức sáng tạo của bạn. Hãy chủ động Công bố Sáng tạo và chứng thực thời điểm tồn tại của tác phẩm ngay từ đầu thông qua nền tảng Certiva. Với Bộ Đôi Chứng Nhận Điện Tử và công nghệ Blockchain, Certiva là tấm khiên pháp lý vững chắc nhất, giúp bạn an tâm phát hành, tự tin kinh doanh và tối đa hóa lợi nhuận từ đam mê âm nhạc của mình.